ነዚ ተበግሶ ናይ ኣቶ መስፍን ሓጎስ ዝቃወሙ'ውን ኣይተሳእኑን። እቲ ተቃውሞታት ካብ ሕሉፍ ታሪኻዊ ተሞክሮን፤ እቲ ዝባሃል ዘሎ ርክባት ኣብ ልኣላውነት ሃገር ከምጽኦ ካብ ዝኽእል ስግኣትን ዝነቐለ ምዃኑ ኣይሰሓትን። ሓደ ካብቲ ስግኣታት፤ ወያነ ንልኣላውነት ኤርትራ ዝጻብኡ ውልቀሰባትን ምንቅስቃሳትን ይሕብሕቡ እዮም ዝብል እዩ። እዚውን እንተኾነ፤ ኣብ ክንዲ ኣብ መናድቕ ማሕበራዊ መድያ (ግምባር face book) ዓሪድካ እምኒ ምድርባይ፤ ኣብ መቐለ ኬድካ ነዞም ባእታታት መውረርያ ግበሩልና ምባል ብዝያዳ መድመዐ። ካሎኦት ዕባራ ዝኾኑ ምኽንያታት'ውን ይህልዉ። ብመሰረቱ፤ ንዋታዊ ሓገዝ ካብ ጎረቤት ሃገር ምቕባል ይኹን፤ ውሑስ መቃለሲ ባይታ ኣብ ጎረቤት ሃገር ምርካብ፤ ዋንነትን መንነትን ናይቲ ቃልሲ ኤርትራውነቱን ብኤርትራውነቱን ኣየጉድሎን እዩ። ለውጢ ካብ ውሽጢ ጥራሕ እዩ ክመጽእ ዘለዎ ዝብል ኣምር'ውን ቅቡል እኳ እንተኾነ፤ ህሉው ኩነታት ህዝብና ግን ንከምኡ ዘፍቅድ ኣይኮነን። ታሪኽ ከምዝምስክሮን ኣብ ከባቢና ከምዝተዓዘብናዮን፤ እቲ ለውጢ ከምጽእ ዝኽእል ሓይሊ መንእሰይ እዩ። ህግደፍ/እሰያስ ከኣ ነዚ ፈሊጡ ካብ ጽባሕ ናጽነት ጀሚሩ ኣብ ልዕሊ መንእሰይ ኤርትራ ኲናት ኣዊጁ። ካብ መንእሰያታ ዘባደመትን፤ ዓዲ ሽማግለታትን ቆልዑን ኮይና ዝተረፈት ሃገር ለውጢ ካብ ውሽጢ ጥራሕ ምጽባይ ግን፤ ህልው ኩነታት ሃገርና ብግቡእ ካብ ዘይምርዳእ ዝተበገሰ እዩ ክባሃል ይከኣል። እዚ ክብል ኮለኹ ግን፤ ዓቕሚ ኣብ ውሽጢ ሃገር ዘሎ ህዝብና ከም ምንእኣስ ጌርካ ክትርጎም ኣይግባእን። ነቲ ኣብ ውሽጢ ንጽበዮ ውሑድ ድጉል ሓይሊ'ውን (እንተሃለወ)፤ ካብ ኣብ ኤውሮፓን ኤመሪካን ኮንካ፤ ብወገን ዛላንበሳን ራማን ተቐልቂልካ ከተጎሃህሮ ይምረጽን የድምዕን። ብወገን ከሰላ ከምኡ ዕድል እንተዝርከብ ከኣ ብዙሕ ምሓገዘ። ስርዓት ህግደፍ'ውን ነዚ ስለዝተረደአ እዩ ምኻድ ኣቶ መስፍን ሓጎስ ናብ ትግራይ ቀጨውጨው ዘብሎ ዘሎ። ኣብ መሬት ትግራይ ኮንካ ምቅላስ፤ ብረት ናብ ኣብ ሓይልታት ምክልኻል ኤርትራ ዘለዉ ኣሕዋትና ምቕናዕ ጥራሕ ጌርካ ክትርጎም ኣይግባእን። ካሎኦት ብዙሓት ነገራት ክግበሩ (targeted) ከምዝከኣል ክዝንጋዕ ኣይግባእን። ብኸምዚ መልክዕ ክመጽእ ዝኽእል ለውጢ ከኣ፤ ብናይ ደገ ሓይሊ ዝመጸ ለውጢ ኣየብሎን እዩ። እዚ ሕጂ ተፈጢሩ ዘሎ ዕድል፤ ምስ ግዜ ክቕየር ከምዝኽእል (ከምንስእኖ) ምግንዛብ የድሊ።

ካልእ'ውን፤ ንመስፍን ሓጎስ ብሕሉፍ ጌጋታቱ ብምኽሳስ ዝቃወሙዎ ኣለዉ። ኣብ ናይ ልዕሊ ፍርቂ ዘመን ቃልሱ፤ ብኡ መጠን ብዙሕ ጌጋታት ተፈጺሙ ክኸውን ከምዝኽእል ኣይሰሓትን። እንተኾነ ግን፤ ሕጂ ክቃለስ (ንህዝበይ ክኽሕስ)፤ "ካልእ ዘሕትት ነገር እንተለኒ ግን ኣብ ናይ ጽባሕ ኤርትራ ናብ ፍርዲ ተቕርቡኒ" ክብለና ኮሎ፤ ብኣኽብሮት ዘይንቕበለሉ ምኽንያት ኣዪረኣየንን። እዚ ክብል ኮለኹ ግን፤ ንቃንዛኹም የነኣእሶ ከምዘየለኹ ክትርድኡለይ ይደሊ።
 

ብኻልእ መዳይ፤ መራሕቲ ሕወሓት ይኹኑ ፖለቲከኛታት ትግራይ፤ ብወገን ኤርትራውያን ዘሎ ምጥርጣርን ስግኣትን ብግቡእ ኣንቢቦም፤ ኣብ ናይ ኤርትራውያን መድያታት መጽዮም ቅኑዕ ዝኾነ ንክልቲኡ ህዝብታት ዘተኣማምን መልሲ ክህብሉ ይግባእ። በዚ ኣጋጣሚ ተለቪዥን ኣሰናን ኣባላታን፤ ነቲ ዘይድፈር ዝመስል ዝነበረ መንደቅ ኣፍሪሶም ክልቲኡ ህዝብታት ንክብሃሃል ድልድል ስለዝፈጠሩ፤ ስለቲ ተባዕ ተበግሰኦም እንዳሞጎስኩ፤ ብዝለዓለ ክቕጽልዎ ከኣ ይላቦ። ኣብ ልዝብን ምብህሃልን እዩ ቦታ ስግኣት ብምትእምማን ዝትካእ። ኣብ ፖለቲካ ነባሪ ፍቅርን ነባሪ ጽልእን ክሳብ ዘይሃለወ፤ ምስ ግዜን ኩነታትን ምትዕጽጻፍ ኣገዳሲ እዩ። ኣብዚ ሕጂ ሰዓት ንህዝብና ዘድልዮ፤ ኣብ ጽልእን ቂምን ዝነብር ዘይኮነስ፤ ንጽልኢ ናብ ፍቕሪ ንኲናት ናብ ሰላም ዝቕይር እዩ። ንከምዚ ዝሕላገቱ ጉጂለ ይኹን ውልቀሰብ ከኣ ፤ ህዝቢ ክስዕቦ ምዃኑ ኣይጠራጠርን። ድልየትን ባህግን ኣብ ውሽጢ ዘሎ ህዝብና ከኣ ኣብታ ዶብ ዝተከፍተትላ ሓጻር ህሞት ብግብሪ ተራእዩ እዩ።